Kemik Erimesi (Osteoporoz) neden olur?
Kemik erimesi nedir?
Kemiklerin kırılgan olduğu durumdur. Latincesi Osteoporoz dur. Bunun anlamı da ‘gözenekli kemikler‘ dir. – Genelde bilek, omurga ve kalçada görülür. Bu hastalığın önkenmesi tedavisinden daha önemlidir.
Kemik erimesi nasıl oluşur?
Kemikler üzerinde sürekli olarak iki tür hücre çalışır. Kemiği parçalayan (Osteoklastlar) ve yapıştıran (Osteoblastlar) hücreler. Her döngü normalde 200 gün sürer. Hormonlar, egzersiz, gıda (D vitamini ve kalsiyum) gibi birçok faktör bu kemik değiştirme sürecini etkiler. Bu denge bozulduğunda kemik erimesi başlar.
Osteoklast, osteoblast ve osteoporoz arasındaki ilişki
Kimler risk altında?
Herkes 35 yaşından sonra kemik yoğunluğunu kaybetmeye başlar. Bu yaşlanmanın normal bir parçasıdır. Ancak menopoz sonrası yaşlı kadınlarda, östrojen hormonu düşüşünden dolayı bu durum daha yaygındır. Menopozdan sonra kemik 5-10 yıl içinde daha hızlı bir şekilde kaybedilebilir.
Riski arrtıran bazı sebepler şöyledir:
- Ailede kemik erimesi öyküsü
- Erken menopoz
- Steroid tedavisi
- Anoreksiya nevroza
- Düşük vücut ağırlığı
- Kötü beslenme, Sigara içme, Aşırı alkol alımı
- Hareketsizlik veya egzersiz eksikliği
- Uzun süreli tedavi edilmemiş hipertiroidizm
- Uzun süreli aşırı tedavi görmüş hipotiroidi
- Romatoid artrit, çölyak hastalığı ve primer hiperparatiroidizm gibi diğer hastalıkla
Tiroid hastalığı ile osteoporoz arasındaki bağlantı nedir?
Çok fazla tiroid hormonu (yani, T4 tiroksin, Hipertiroidizm) kemiğin kaybolma hızını hızlandırır. Az çalışan tiroid (hipotiroidizm), kendi başına osteoporoz için bir risk faktörü değildir, ancak ilaçlarla aşırı tedavi uygulanırsa kemik erimesi gelişebilir. Dolayısıyla yılda en az bir kez düzenli kan testleri yapılmalıdır.
Kemik erimesini önlemek
- Kalsiyum bakımından zengin besinler
- normal D vitamini seviyelerini korumak
- sigara, alkollü azaltmak veya uzak durmak
- düzenli egzersiz, Tempolu koşmak (Jogging)
Hangi besinler kalsiyum ve D vitamini içerir?
Günlük 700 mg kalsiyuma ihtiyacımız vardır. Kalsiyum en kolay süt, peynir ve yoğurt gibi (tercihen az yağlı) süt ürünlerinden elde edilir. Bir bardak yağsız süt, 880 mg kalsiyum içerir.
Süt ürünlerini beğenmiyorsanız veya tüketemiyorsanız, bazı balık türleri ve bamya ve tere gibi yeşil sebzeler iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Somon, alabalık, uskumru, ringa balığı (kippers dahil) ve taze ton balığı gibi yağlı balıklar D vitamini içerir.
Diyetinizde ve / veya kemik yoğunluğunuzda yeterli kalsiyum veya D vitamini olmasa osteoporoz için başka bir ilaç kullanıyor olsanız bile azalır o zaman doktorunuzla kalsiyum ve D vitamini takviyesi alma hakkında konuşmalısınız.
Kaynak: Ulusal Osteoporoz Derneği (NOS) www.nos.org.uk