Safra kesesi (gallbladder) vücudumuzun safra deposudur. Karaciğerde üretilen safra sıvısı burada depolanır ve gerektiğinde ince barsaklara (duodenum) salgılanır.
Normalde safra akışkan ve sıvı kıvamındadır. Zamanla ve bazı nedenlerden dolayı bu sıvı katılaşır ve beraberinde bir çok sıkıntı ve hastalıklara yol açar.
Safra Çamuru Belirtileri
Safra kesesinde oluşan çamurların genelde belirtisizdir.
Safra kesesinin iltihaplanması veya çamurla birlikte safra kesesinde taş varlığında şikayetler gelişebilir. İlk belirtileri şöyledir:
- Terleme, titreme, üşüme
- Geğirme
- Bulantı (ilgili makale: Neler Mide bulantısına sebep olur?)
- Kil veya çamur benzeri dışkılama
- Sağ omuz ağrısı
Bir çok insan bu belirtiler olduğunda safra kesesi çamurundan endişelenebilir ancak bu belirtilerin bir çok hastalığın da ortak noktası olduğu unutulmamalıdır. Uzman doktor kontrolünde tanı ve takip yapılması çok önemlidir. Zaman kaybedilmeden ve Safra çamuru safra taşlarına dönüşmeden tedavi edilmesi gerekir.
Safra Çamuru Tanısı
Karın ağrısı çekiyorsanız, doktorunuz tıbbi geçmişinizi ve belirtilerinizi soracaktır. Daha sonra karnınızdaki farklı yerlere basarak fiziksel bir muayene yapacaklar. Safra kesenizin ağrının kaynağı olabileceğinden şüpheleniyorlarsa bazı laboratuvar testleri istenebilir.
Safra çamuru genellikle başka rahatsızlıklar için ve periyodik kontroller esnasında karına yapılan ultrason, CT veya MR gibi filmlerde tesadüfen tespit edilir.
Safra Çamuru neden oluşur?
Safra sıvısı → Safra Çamuru → Safra kumu ve kristalleri → Safra Taşı
Safra kesesi çamurlarının artış gösterdiği dönemler gebelik, oruç, uzun süreli aç kalma hali vs., örneğin katı zayıflama diyetleri, obezite için uygulanan tüp mide veya gastrik bypass ameliyatları, çamurların oluşmasına neden olmakla birlikte artmasına da neden olmaktadır. Bu durumların düzeltilip normal bir sürece geçilmesi halinde ilk olarak çamurda azalma sonrasında ise kayboluş görülecektir.
Safra Çamuru Tedavisi
Şayet şikayet yapmıyorsa, çoğu safra kesesi çamurları zamanla kendiliğinden çözülüp kaybolur ve başka bir tedavi gerektirmez.
Safra kesesinde oluşan çamurun giderilmesi için her zaman ameliyata gerek yoktur. Düzenli beslenme listesi, öğün atlamadan bir program halinde yemek yiyerek çamurların temizlenmesini sağlayabilirsiniz.
Op. Dr. Ertan BEYATLI
Diyet (safra kesesi çamuru diyeti) ve ilaç tedavisine (örneğin ursodeoksikolik asit, ursofalk, ursactive) rağmen devam eden safra çamurları için cerrahi ameliyat gerekebilir. Bu ameliyatlarda safra kesesi kapalı veya açık bir yöntemle tamamen çıkartılır. Bu ameliyatın adı Kolesistektomi‘dir. Bu konuyla ilgili makalem: Safra Kesesi Ameliyatı (Yararlar & Zararlar)