Gıda Alerjisi nedir?
Belirli yiyeceklere karşı vücut antikor (IgE) ürettiğinde gıda alerjisi veya intoleransı gelişir. Bu yiyecekler ikinci sefer alındığında ise vücudumuzun bağışıklık sistemi hemen devreye girerek histamin gibi bazı maddelerin salınımını tetikler. Bazen bu gıdaların vücudumuzla temas etmesi bile bu mekanizmayı harekete geçirebilir.
Bu durumu vücudun çeşitli bölgelerinde farklı şikayetlere neden olur. Nadiren olsa da, bağışıklık sistemi tarafından salınımı yapılan bu kimyasallar vücudun tamamına yayılır ve sistemik reaksiyona sebep olur (örneğin Anafilaksi)
Nelere karşı alerjim olabilir?
Cevap. Herhangi bir besin maddesine karşı alerji veya intoleransınız olabilir. Yaygın olarak görülen gıda alerji-intolerans türleri şöyledir:
- Yer fıstığı alerjisi
- fındık alerjisi
- Yumurta alerjisi
- Süt ve süt ürünleri alerjisi
- Buğday alerjisi
- Balık alerjisi
- Soya alerjisi
- Susam alerjisi
- Alkol alerjisi
- Meyve ve sebze alerjisi
Gıda Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Normalde gıdaların alınmasında birkaç dakika sonra belirtiler ortaya çıkar, ancak, bu süre bazen birkaç saatte olabilir. Belirtiler klasik alerji belirtileridir. En fazla rastlanan belirtiler ise şöyledir:
- Sindirim şikayetleri: Karın ağrısı, bulantı ve kusma, ishal
- Deri şikayetleri: Kaşıntı ve Şişlik (döküntü veya ısırgan döküntüsü), Gözlerde sulanma ve yanma hissi
- Solunum Şikayetleri: Burun akması, Hapşırma, hırıltılı nefes ve Öksürük
Gıda Alerjisi ve Gıda İntoleransı arasındaki fark nedir?
Gıda alerjisi çok nadir bir durumdur ve Bağışıklık (immün) sistemi reaksiyonuna bağlıdır. Genelde belirtiler gıdaların alınmasından birkaç dakika sonra ortaya çıkar ve bazen de tehlikeli olabilir (anafilaxi).
Gıda intoleransı ise (alerjik olmayan aşırı duyarlılık, tahammülsüzlük) çok daha fazla görülen ve Enzim eksikliğine bağlı bir durumdur. Gıda intoleransı durumunda da belirtiler daha yavaş bir şekilde ve uzun sürede gelişir ve birkaç saat devam edebilir, bazen bir günden fazla uzayabilir. Bilinen en sık gıda intoleransları ise laktoz intoleransı (Çölyak hastalığı); Maya intoleransı ve histamin intoleransı.
Gıda alerjisi ile nasıl başedebilirim?
Bu durumla karşılaştığınızda 3 ana unsur unutulmamalıdır:
- Alerjiye neden olan gıdadan uzak durun
- Gıda günlüğü tutarak alerjik reaksiyonun belirtilerini tespit edin
- Tekrarlandığında ise yapmanız gerekeni öğrenin.
Gıda İntolerans Testleri nelerdir?
- Alcat
- Leap MRT
- Yorktest & Imupro
- Pinnertest
Alerji testi fiyatları
Alerji testi fiyatları konusunda devlete bağlı sağlık kuruluşlarında genellikle ücret talep edilmemektedir. Bunun yanı sıra sonuçların belirlenmesi için belirli bir süre beklenmektedir. Uygulanacak yönteme ise, alerji uzmanı karar vermektedir.
Özel kuruluşlar bazı ücretler belirlemiştir. Bu fiyatlarda kişide hangi alerji tipinden şüphelenildiği, hangi alerji testinin tercih edileceği gibi etkenler önemlidir. Belirlenen fiyatlar hakkında bilgi almak için ilgili özel sağlık kuruluşlarına başvuruda bulunabilirsiniz. Alerji testlerin fiyatları özel hastanelerde 250-300TL civarındadır.
Alcat Test
Çok eski bir lökositotoksik testtir ilk olarak 1956’da uygulanmıştır. 1980’li yıllara kadar tek seçenek olduğundan dolayı bir çok ülkede yaygın olarak uygulanmıştır. Bu testin güvenilirliği ve verimliği düşüktür (%19). Bazı ülkelerde hala kullanılmaktadır.
Leap MRT
Bu testte kandaki akyuvarlar (lökosit) gıdalardaki alerjin ile karıştırılır. Testin sonucu akyuvarlardaki ödeme göre derecelendirilir. Bu test nispeten yeni olmasına rağmen yine güvenirlik ve verimlik konusunda tatmin edici sonuçlar vermemektedir (%35).
Yorktest & Imupro (IgG Elisa Test)
ELISA, “Enzime Bağlı İmmuno Sorbent Testi” nin örneğin HIV pozitifliğini (AIDS hastalığı) saptamada kullanılan iyi ispatlanmış bir yöntemdir. Testin derecesi antikor-alerjen kompleksilerin sayısına göre yapılır ve sonuçları daha güvenilirdir (%70). Diğer iki teste göre daha ucuz ve kolay bir şekilde uygulanır. En büyük dezavantajı ise geçici ve kalıcı intolerans ayırımının yapılmasında yetersiz olduğudur.
Pinnertest
İleri ELISA teknolojisi ile uygulanır ve intolerans tipinin (aktif/Pasif) ayırımında yeterli bilgi sağlar. Testin güvenirliği yüksektir (%90). Bu test birkaç kuru kan damlası ile yapıldığı için uygulama kolaylığı vardır. İnsanlar testi evlerinde uygulayıp posta ile laboratuvara gönderebilirler. Sonuçlar 1-2 hafta çıkar.